Η δημοκρατία και τα θεμελιώδη δικαιώματα απειλούνται από το διαδικτυακό χάος των πληροφοριών, που οφείλεται στο επιχειρηματικό μοντέλο των ψηφιακών πλατφορμών και στην έλλειψη ρύθμισης. από την αύξηση των παραβιάσεων της ελευθερίας του τύπου και των επιθέσεων κατά της συντακτικής ανεξαρτησίας σε όλο τον κόσμο και από την κατάρρευση των εσόδων από τα μέσα που απειλεί την ποιότητα του περιεχομένου και ακόμη και την επιβίωση πολλών μέσων μαζικής ενημέρωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύτηκε να ανταποκριθεί σε αυτές τις απειλές μέσω σχεδίου δράσης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία που θα δημοσιευθεί στις 2 Δεκεμβρίου. Βασίζεται σε τρεις πυλώνες: την ακεραιότητα των εκλογών και της πολιτικής διαφήμισης, την ενίσχυση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και του πλουραλισμού και την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης στην ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει επίσης τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) και τον νόμο για τις ψηφιακές αγορές (DMA), τη μελλοντική ευρωπαϊκή νομοθεσία που στοχεύει στη ρύθμιση των ψηφιακών πλατφορμών και ένα σχέδιο μέσων και οπτικοακουστικών μέσων.
Η RSF δημοσιεύει τώρα δέκα συστάσεις με σκοπό να βοηθήσει τα κράτη μέλη να ανταποκριθούν σε αυτές τις προκλήσεις.
1 / Προώθηση του στόχου της δημοσιογραφικής ελευθερίας και των αξιόπιστων ειδήσεων και πληροφοριών στα ευρωπαϊκά και διεθνή φόρουμ
Η Ευρώπη είναι η ήπειρος στην οποία η καλύτερη ελευθερία του Τύπου είναι εγγυημένη, όπως φαίνεται στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου της RSF. Αλλά αυτή η ελευθερία κινδυνεύει σε όλο τον κόσμο και έχει υπονομευθεί στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
→ Οι διπλωματικές προτεραιότητες της ΕΕ θα πρέπει να περιλαμβάνουν δημοκρατικές διασφαλίσεις για δημόσια συζήτηση στον τομέα της ηλεκτρονικής πληροφόρησης και επικοινωνίας.
→ Οι διπλωματικές προτεραιότητες της ΕΕ πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν όχι μόνο την άμυνα αλλά και την προώθηση της δημοσιογραφικής ελευθερίας, της ανεξαρτησίας και του πλουραλισμού.
→ Για να προωθήσει τις θεμελιώδεις αξίες της και να διαφυλάξει τα δημοκρατικά της πρότυπα, η ΕΕ πρέπει να θέσει αυτά τα ζητήματα στην ημερήσια διάταξη των διεθνών συναντήσεων, όπως οι συνόδους κορυφής της G7 και της G20.
2 / Ρυθμίστε τις ψηφιακές πλατφόρμες απαιτώντας δημοκρατικές διασφαλίσεις για δημόσια συζήτηση
Οι ψηφιακές πλατφόρμες έχουν αποκτήσει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Δεν είναι πλέον απλοί τεχνικοί διαμεσολαβητές, ουδέτεροι μεταφορείς περιεχομένου ή κεντρικοί υπολογιστές που δεν έχουν αντίκτυπο στο δημόσιο τομέα. Είναι οντότητες που διαμορφώνουν και διαμορφώνουν τον δημόσιο χώρο, ορίζουν τα πρότυπα του, καθορίζουν τη λογοκρισία περιεχομένου και αποφασίζουν ποια μέσα ενημέρωσης και πληροφορίες έχουν προτεραιότητα.
→ Είναι ζωτικής σημασίας η ευρωπαϊκή νομοθεσία που ρυθμίζει τις πλατφόρμες να βασίζεται στην προσέγγιση και τις αρχές της εταιρικής σχέσης για την πληροφόρηση και τη δημοκρατία.
→ Ειδικότερα, η ΕΕ πρέπει να διακηρύξει τον διαδικτυακό τομέα πληροφοριών και επικοινωνιών ως κοινό αγαθό, που διέπεται από αρχές που επιτρέπουν την άσκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών.
→ Το σύστημα υπευθυνότητας που απαιτείται από τις πλατφόρμες πρέπει να διασφαλίζει ότι διασφαλίζουν και σέβονται τις δημοκρατικές διαδικασίες και τα δικαιώματα των χρηστών τους, ιδίως το δικαίωμα στην ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης.
3 / Προώθηση αξιόπιστων ειδήσεων και πληροφοριών
Για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην προώθηση αξιόπιστου διαδικτυακού περιεχομένου («λίστα επιτρεπόμενων») και όχι κατασταλτικών πολιτικών που είναι δύσκολο να εφαρμοστούν και απειλούν την ελευθερία της έκφρασης («μαύρη λίστα»).
→ Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να υιοθετήσει μια προσέγγιση από κοινού ρύθμισης για να αποκτήσει πλατφόρμες για την προώθηση και τη βελτίωση της προβολής αξιόπιστων πηγών πληροφοριών στις ροές ειδήσεων και στα αποτελέσματα αναζήτησης (υποχρέωση δέουσας προβολής), χρησιμοποιώντας ανεξάρτητα κριτήρια που εφαρμόζει το επάγγελμα των μέσων ενημέρωσης και υιοθετώντας μηχανισμούς όπως την πρωτοβουλία Journalism Trust. Οι πλατφόρμες θα εφαρμόζουν τα ίδια αυτά τα εργαλεία και τα κριτήρια, υπό την εποπτεία των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, εφαρμόζοντας εργαλεία και κριτήρια που είναι σαφή και προσδιορίζονται στη νομοθεσία.
Σε μια διαδικασία συνεργασίας που ξεκίνησε και διαχειρίστηκε η RSF, η πρωτοβουλία Journalism Trust (JTI) παρήγαγε ένα αναγνώσιμο από μηχάνημα σύνολο προτύπων σχεδιασμένο να ενθαρρύνει τον σεβασμό της δημοσιογραφικής ηθικής και μεθόδων και να ενισχύσει τη χρήση του δικαιώματος στην ενημέρωση προωθώντας διαδικτυακό περιεχόμενο που παράγεται σύμφωνα με με αυτές τις αρχές. Υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τυποποίησης (CEN), το Ευρωπαϊκό Πρότυπο JTI εκδόθηκε επίσημα στις 19 Δεκεμβρίου 2019 με τη μορφή «συμφωνίας εργαστηρίου CEN». Περισσότερες από 120 οντότητες συνεργάστηκαν για την κατάρτιση αυτών των προτύπων, συμπεριλαμβανομένων των ειδησεογραφικών μέσων ενημέρωσης, των ενώσεων των μέσων ενημέρωσης, των ενώσεων καταναλωτών και των τεχνολογικών ομάδων. Η ενσωμάτωση αυτών των προτύπων σε αλγόριθμους που χρησιμοποιούν οι μηχανές αναζήτησης και η κατανομή της διαφήμισης πρόκειται να ξεκινήσει στις αρχές του 2021.
4 / Ενίσχυση της αειφορίας των μέσων
Η κρίση του coronavirus έχει δείξει πόσο σημαντικό είναι να έχουμε αξιόπιστα νέα και πληροφορίες και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης. Ταυτόχρονα, έχει στερήσει από τα ανεξάρτητα μέσα μαζικής ενημέρωσης ακόμη περισσότερα έσοδα, επιδεινώνοντας την οικονομική τους αδυναμία.
→ Βραχυπρόθεσμα, η RSF ζητά από την ΕΕ να δημιουργήσει ένα ταμείο έκτακτης ανάγκης για να βοηθήσει τα ευάλωτα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης να ξεπεράσουν την κρίση. Η ΕΕ πρέπει να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση επιδότηση ή οποιαδήποτε άλλη μορφή χρηματοδοτικής στήριξης για τα μέσα ενημέρωσης χορηγείται βάσει αντικειμενικών, δίκαιων και ουδέτερων κριτηρίων, ως μέρος διαδικασιών χωρίς διακρίσεις και διαφάνειας, και εφαρμόζεται με πλήρη σεβασμό της σύνταξης και επιχειρησιακή αυτονομία των δικαιούχων – σύμφωνα με τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης [1] .
→ Θα πρέπει να προταθεί αναθεώρηση του νομικού πλαισίου με σκοπό να ενθαρρυνθεί η εμφάνιση καινοτόμων χρηματοδοτικών μοντέλων. Πρέπει να αναπτυχθεί σε συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών και τα ενδιαφερόμενα μέρη του τομέα. Το φόρουμ για την πληροφόρηση και τη δημοκρατία θα δημιουργήσει μια ομάδα εργασίας για τη βιωσιμότητα των μέσων ενημέρωσης τον Νοέμβριο του 2020 για την κατάρτιση νέων προτάσεων για τη χρηματοδότηση της δημοσιογραφίας (συμπεριλαμβανομένης της αναφοράς σε ορθές πρακτικές, ρυθμίσεις και διατάξεις εκτός αγοράς). Θα μπορούσε να καθορίσει τα περιγράμματα ενός ευρωπαϊκού σχεδίου για τη βιωσιμότητα των μέσων ενημέρωσης στην Ευρώπη.
→ Η ΕΕ πρέπει να απαιτήσει πλατφόρμες να συμβάλουν στη βιωσιμότητα των μέσων ενημέρωσης , δεδομένου του αντίκτυπου τους στην απώλεια εισοδήματος των μέσων ενημέρωσης. Η RSF συνιστά, για παράδειγμα, την ανακατανομή μέρους των καθαρών εθνικών εσόδων των πλατφορμών σε μέσα δημοσίου συμφέροντος ή τη διοχέτευση διαφημίσεων σε μέσα που σέβονται ανεξάρτητα, αναγνώσιμα από μηχανήματα πρότυπα που παράγονται από το επάγγελμα των μέσων μαζικής ενημέρωσης, όπως τα πρότυπα που ανέπτυξε η ΚΤΠ.
5 / Ενίσχυση του μηχανισμού κράτους δικαίου της Ευρώπης
Η RSF χαιρετίζει τη συμπερίληψη της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης στην έκθεση για το κράτος δικαίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία σηματοδοτεί την αναγνώριση της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας και την πρόσβαση στις πληροφορίες ως έναν από τους πυλώνες της δημοκρατίας. Αντικατοπτρίζει επίσης την πραγματοποίηση της μείωσης της ελευθερίας του Τύπου και του πλουραλισμού των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ.
→ Για να είναι αποτελεσματικός αυτός ο μηχανισμός, η RSF ζητά να ενισχυθεί και να συμπεριληφθεί στις συστάσεις ανά χώρα και σε κυρώσεις για σοβαρές παραβιάσεις των αρχών του κράτους δικαίου, ιδίως της ελευθερίας του Τύπου και της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης.
6 / Θέσπιση οδηγίας για την προστασία δημοσιογράφων και μέσων μαζικής ενημέρωσης από αυθαίρετες αγωγές
Η RSF σημείωσε σημαντική αύξηση της δικαστικής παρενόχλησης δημοσιογράφων στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια. Οι λεγόμενες Στρατηγικές Αγωγές κατά της Δημόσιας Συμμετοχής, ή οι SLAPPs, έχουν γίνει ένα από τα όπλα που προτιμούνται από εκείνους που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας, πολιτικοί και επιχειρηματίες για να γκρεμίζουν τα μέσα ενημέρωσης.
→ Η RSF ζητά από την ΕΕ να λάβει μέτρα για την καταπολέμηση της κατάχρησης αγωγών με σκοπό τη σιωπή των δημοσιογράφων. Συγκεκριμένα, η RSF ζητεί την έγκριση μιας οδηγίας για τη θέσπιση ευρωπαϊκών ελάχιστων προτύπων προστασίας με την καθιέρωση διαδικαστικών εγγυήσεων για τα θύματα SLAPP και με συνδυασμό προληπτικών μέτρων για τον αποκλεισμό καταχρηστικών αγωγών (συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης του παραδεκτού, των αγωγών και των προσωρινών μέτρων) με μέτρα τιμωρίας εκείνοι που είναι υπεύθυνοι για τα SLAPP και για την αποζημίωση των θυμάτων τους.
7 / Δημιουργία μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης για παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου και για την προστασία δημοσιογράφων
→ Η RSF υποστηρίζει τη δημιουργία, σε πολιτικό επίπεδο, ενός μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης για παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου και για την προστασία των δημοσιογράφων, και για να ανακηρυχθεί ένας επίτροπος ως σημείο αναφοράς για αυτόν τον μηχανισμό. Ένας τέτοιος μηχανισμός θα ήταν σύμφωνος με τις συστάσεις του σχεδίου δράσης των Ηνωμένων Εθνών για την ασφάλεια των δημοσιογράφων και το ζήτημα της ατιμωρησίας. Θα επιτρέψει στην κοινωνία των πολιτών και στις ΜΚΟ να ηχηθούν αμέσως μόλις υπάρξει παραβίαση της ελευθερίας του Τύπου ή επίθεση εναντίον δημοσιογράφων, έτσι ώστε η ΕΕ να μπορεί να αναλάβει ταχεία δράση.
→ Σε διεθνές επίπεδο, η RSF καλεί την ΕΕ να πιέσει για τη δημιουργία θέσης Ειδικού Εκπροσώπου στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ για την προστασία δημοσιογράφων και την καταπολέμηση της ατιμωρησίας για εγκλήματα βίας εναντίον τους.
8 / Εναρμόνιση της νομοθεσίας για τη διαφύλαξη του απορρήτου των πηγών δημοσιογράφων
Η εμπιστευτικότητα των πηγών δημοσιογράφων είναι ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της ελευθερίας του Τύπου, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ωστόσο, η σχετική νομοθεσία και η αποτελεσματικότητα με την οποία προστατεύουν τις πηγές δημοσιογράφων ποικίλλουν σημαντικά από χώρα σε χώρα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
→ Η ΕΕ πρέπει να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μια εναρμονισμένη νομοθεσία σχετικά με την εμπιστευτικότητα των πηγών δημοσιογράφων , σύμφωνα με την οποία οι δημοσιογράφοι δεν μπορούν ποτέ να αναγκαστούν να αποκαλύψουν τις πηγές τους και οι αρχές μπορούν να προσπαθήσουν να προσδιορίσουν τις πηγές τους με άλλα μέσα μόνο όταν επιτρέπεται από δικαστή προκειμένου για την πρόληψη ενός σοβαρού εγκλήματος σε έναν αυστηρά καθορισμένο κατάλογο.
9 / Ενίσχυση της προστασίας των δημοσιογράφων από την επιτήρηση του κράτους
Λόγω της μαζικής συλλογής δεδομένων, της ανάλυσης της κυκλοφορίας στο Διαδίκτυο και των δυνατοτήτων διείσδυσης στις ιδιωτικές επικοινωνίες, οι δυνάμεις αστυνομίας και εποπτείας απειλούν την ικανότητα των δημοσιογράφων να προστατεύουν το απόρρητο των επικοινωνιών τους και των πηγών τους στα κράτη μέλη της ΕΕ.
Η RSF ζητά την υιοθέτηση αποτελεσματικών διασφαλίσεων κατά της εποπτείας των δημοσιογράφων και των πηγών τους σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
→ Οι υπερεθνικές πρωτοβουλίες που στοχεύουν στη διαμόρφωση κοινών προτύπων και συμφωνιών σχετικά με την εποπτεία των υπηρεσιών πληροφοριών, τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και την προστασία των δεδομένων πρέπει να υποστηριχθούν και να ενθαρρυνθούν υπό το φως της πρόσφατης απόφασης του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου σχετικά με τον νόμο περί εξωτερικών πληροφοριών (BND-Gesetz) και Απόφαση του CJEU για το 2020 σχετικά με τη διαβίβαση δεδομένων («Σχέδια II»), σύμφωνα με αιτήματα για τέτοια κοινά πρότυπα από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, τον ειδικό εισηγητή του ΟΗΕ για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Παρακολούθησης Πληροφοριών (EION).
10 / Προϋπόθεση χρηματοδότησης της ΕΕ για σεβασμό της ελευθερίας του Τύπου και του κράτους δικαίου
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια ένωση αξιών που περιλαμβάνουν θεμελιώδη δικαιώματα, δημοκρατία και κράτος δικαίου. Η Ένωση πρέπει, επειγόντως, να παράσχει επαρκείς μηχανισμούς και μέσα για τη διασφάλιση του σεβασμού αυτών των αξιών, ιδίως της ελευθερίας του Τύπου, της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης, τα οποία είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
→ Ένα κράτος μέλος δεν πρέπει να μπορεί να επωφεληθεί από την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη με τη μορφή ευρωπαϊκής χρηματοδότησης εάν, ταυτόχρονα, καταπατά την ελευθερία του Τύπου και τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης και, μέσω αυτών, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.
Το νέο μέσο σχετικά με τους όρους της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί οριστικά έως το τέλος του 2020, είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, ενδέχεται να είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθεί λόγω των λεπτομερειών που προβλέπονται για τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης.
→ Η RSF συνιστά ότι η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση θα πρέπει επίσης να εξαρτάται από τον σεβασμό της ελευθερίας του Τύπου και της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης , προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται καλύτερα στις παραβιάσεις που παρατηρούνται σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ.
[1 ] Σύσταση CM / Rec (2018) 11 της Επιτροπής Υπουργών στα κράτη μέλη σχετικά με τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης και τη διαφάνεια της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης (Εγκρίθηκε από την Επιτροπή Υπουργών στις 7 Μαρτίου 2018 κατά την 1309η σύνοδο των Αντιπροσώπων των Υπουργών) https://rm.coe.int/1680790e13
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.