Ρεπορτάζ από τις σεισμόπληκτες περιοχές

Δραματικές ώρες για τους λαούς της Τουρκίας
αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα pandiera.gr. Γράφει ο Σεΐτ Αλντογάν
Όπως είναι ήδη γνωστό, ισχυρός σεισμός έπληξε περιοχές της Τουρκίας, πόλεις του Κουρδιστάν αλλά και γειτονικές χώρες. Όπως αναφέρουν οι σεισμολόγοι, ο σεισμός ήταν μεγέθους 7,8 της κλίμακας Ρίχτερ με τους μετασεισμούς να φτάνουν στα 7,5 με 7,6. Οι σεισμοί αυτοί κόστισαν πάρα πολλές ζωές. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, αυτή τη στιγμή υπάρχουν περί τις 5.000 νεκροί, δεκάδες χιλιάδες τραυματισμένοι και υπολογίζεται ότι άλλοι τόσοι θα είναι αγνοούμενοι. Βέβαια οι αγνοούμενοι ακόμα δεν έχουν καταμετρηθεί ούτε έχει αναφερθεί ο αριθμός τους.

Χιλιάδες σπίτια έχουν καταρρεύσει και έχουν μεταβληθεί σε συντρίμμια. Αν σκεφτεί κανείς ότι ο σεισμός εκδηλώθηκε γύρω στις 4 και κάτι τα χαράματα, που ο κόσμος κοιμόταν, υπάρχει το δυσοίωνο ενδεχόμενο ο αριθμός των νεκρών να ξεπεράσει τις 10.000.
Η κατάσταση αυτή τη στιγμή στις σεισμόπληκτες περιοχές, δηλαδή σε δέκα μεγάλες πόλεις όπου ζουν έξι εκατομμύρια άνθρωποι, είναι απελπιστική. Ο χειμώνας είναι πάρα πολύ άγριος και ο κόσμος βρίσκεται σε απόγνωση, καθώς οι θερμοκρασίες είναι 5 ή και 10 βαθμούς Κελσίου κάτω από το μηδέν με συνεχείς χιονοπτώσεις στην περιοχή. Ο καιρός, σε συνδυασμό με την έλλειψη νερού, φαγητού, θέρμανσης, φαρμάκων και καυσίμων περιγράφουν τις τραγικές συνθήκες υπό τις οποίες ζουν οι κάτοικοι των σεισμόπληκτων περιοχών, παρά τις επίσημες ανακοινώσεις που αναφέρουν ότι οι κρατικές αποστολές έχουν φτάσει σχεδόν παντού. Η εικόνα που έρχεται από μαρτυρίες δείχνει ότι υπάρχουν χωριά και περιοχές που ούτε ένας διασώστης έχει φτάσει εκεί.

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης μεταδίδουν πολύ σκληρές εικόνες. Σε ορισμένες περιπτώσει, μανάδες, γονείς και παιδιά ξαπλώνουν μπροστά από τα σκαπτικά μηχανήματα εκλιπαρώντας –συχνά χωρίς αποτέλεσμα- να ψάξουν στα συντρίμμια, από τα οποία δηλώνουν πως ακούγονται οι φωνές των συγγενών τους να ζητούν βοήθεια.
Ο Αντιπρόεδρος της Τουρκίας Φουάτ Οκτάι τόνισε ότι περίπου 4.200 μηχανήματα βρίσκονται σε σεισμόπληκτες περιοχές. Όμως αυτός ο αριθμός είναι πάρα πολύ λίγος για να μπορέσουν σε δέκα μεγάλες πόλεις να απεγκλωβιστούν από τα συντρίμμια οι επιζώντες.
Αυτός ο σεισμός είναι ο δεύτερος σε μέγεθος από τους μέχρι σήμερα γνωστούς σεισμούς στην Ιστορία της Τουρκίας. Ο αμέσως προηγούμενος έγινε το 1939 στην πόλη Ερζιντζάν του Κουρδιστάν και κόστισε τη ζωή σε πάνω από 30.000 κατοίκους.
Αυτό που μπορούμε να πούμε, είναι ότι στην πραγματικότητα δεν σκοτώνει ο σεισμός αλλά οι πολυκατοικίες και τα σπίτια που έχουν κατασκευαστεί στην περιοχή. Πρόκειται για πολύ απλής κατασκευής σπίτια, για στέγαση εκ των ενόντων, χωρίς αντισεισμικές προδιαγραφές.

Ας σημειώσουμε ότι το 1999, όταν έγινε ισχυρός σεισμός στην περιοχή του Μαρμαρά, ξεκίνησε ένας έρανος υπέρ των σεισμοπλήκτων, ο οποίος απέφερε δισεκατομμύρια. Ταυτόχρονα, το 1999 μπήκε ένας ειδικός φόρος υπέρ των σεισμοπλήκτων περιοχών. Ο φόρος αυτός το 2019 έγινε μόνιμος. Εδώ και τρία – τέσσερα χρόνια η αντιπολίτευση ρωτάει πού πήγαν τόσα λεφτά. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο κατά το έτος 2021 συγκεντρώθηκαν από αυτόν τον φόρο περί τα 7 δισ. λίρες αλλά κανείς δεν γνωρίζει πού πήγαν αυτά τα χρήματα.
Οι πέντε πρώτες κατασκευαστικές εταιρίες παγκοσμίως που αναλαμβάνουν δημόσια έργα, ανήκουν στην Τουρκία. Αυτοί οι όμιλοι είχαν αναλάβει δημόσια έργα στην Τουρκία με συμφωνία με το Δημόσιο να τα κατασκευάσουν, να τα εκμεταλλευτούν και να τα παραδώσουν, κάποια σε 30, κάποια σε 10 ή 15 χρόνια. Επανειλημμένως ο Ερντογάν έχει υπερηφανευτεί ότι, χωρίς να ξοδέψουν φράγκο, έφτιαξαν δρόμους, γέφυρες, αεροδρόμια, φράγματα, κρατικά νοσοκομεία κλπ. Βέβαια, τόσο σήμερα όσο και σε προηγούμενους σεισμούς, τα πρώτα δημόσια κτήρια και έργα που καταστράφηκαν ήταν αυτά που ανατέθηκαν σε αυτές τις εταιρίες. Για παράδειγμα, το Νοσοκομείο της πόλης Χατάι κατέρρευσε, όπως και άλλα δημόσια κτήρια. Τονίζεται ότι αυτές οι εταιρίες, σύμφωνα με τον νόμο του 1999 εκτίναξαν την κερδοφορία τους σε πολλά δισ., αναλαμβάνοντας να κατασκευάσουν πολυκατοικίες και σπίτια, με αντισεισμικές υποτίθεται προδιαγραφές.
Στον σημερινό σεισμό, οι περισσότεροι δρόμοι που έχουν κατασκευαστεί από τις εταιρίες αυτές, έχουν καταρρεύσει ενώ τα αεροδρόμια δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθώς οι πίστες τους έχουν αχρηστευθεί. Ένα παράδειγμα αποτελεί και το Φράγμα Μέλεν της Κωνσταντινούπολης, το οποίο πριν καν ολοκληρωθεί ρηγματώθηκε μη μπορώντας να συγκρατήσει το νερό, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να πρέπει να ξαναγίνει διαγωνισμός και να κατασκευαστεί από την αρχή.

Αντίστοιχα, στην κουρδική πόλη Μπίνγκιολ, το υδροηλεκτρικό φράγμα που κατασκευάστηκε εκεί ουδέποτε έδωσε ρεύμα λόγω τεχνικών προβλημάτων. Ωστόσο οι εταιρίες αυτές έχουν δημιουργήσει πάρα πολλούς δισεκατομμυριούχους στην Τουρκία. Αυτά σε ό,τι αφορά στις δραστηριότητες των εταιριών αυτών, οι οποίες αποτελούν εδώ και καιρό αντικείμενο συζήτησης στο δημόσιο λόγο.
Ας σημειωθεί επίσης, ότι οι γέφυρες, τα νοσοκομεία, οι δρόμοι και τα αεροδρόμια που κατασκευάστηκαν από τις εταιρίες αυτές, με το σύστημα «κατασκεύασε – εκμεταλλεύσου – παράδωσε», είχαν κρατική εγγύηση για την εκμετάλλευσή τους. Για παράδειγμα, υπολογίστηκε ότι ένα νοσοκομείο θα είχε 100.000 ασθενείς κάθε χρόνο, ή ένα αεροδρόμιο θα είχε καθημερινά 50.000 ταξιδιώτες. Οι αριθμοί αυτοί αποδείχθηκαν πλασματικοί και εκτός πραγματικότητας, καθώς πχ από μία γέφυρα που υπολογίστηκε πως θα διέρχονται 50.000 αυτοκίνητα ημερησίως, τελικά περνούσαν μόνο 3-4.000 με τα υπόλοιπα να πληρώνονται από τα κρατικά ταμεία. Και ο Ερντογάν, όπως είδαμε, ισχυριζόταν ότι δεν ξοδεύτηκε ούτε ένα φράγκο…
Από την άλλη πλευρά, επιστήμονες, όπως ο σεισμολόγος Νατσί Γκιουρούρ, είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου ότι αυτή η περιοχή μπορεί να δώσει μεγάλους σεισμούς και πρέπει να παρθούν μέτρα, κάτι που με τραγικό τρόπο βλέπουμε σήμερα πως ουδέποτε συνέβη. Επίσης, ο πρόεδρος των Γεωλόγων της Τουρκίας, Χουσεΐν Αλάν, είχε δώσει πριν ένα χρόνο σχετική έκθεση στην κυβέρνηση στην οποία ανέφερε πως αναμένεται ισχυρός σεισμός στην περιοχή που θα επιφέρει μεγάλες ζημιές καθώς και ότι η πολιτεία πρέπει να πάρει μέτρα. Βέβαια, όχι μόνο δεν λήφθηκαν μέτρα αλλά ούτε καν η έκθεση του συγκεκριμένου επιστήμονα έτυχε απάντησης ή έστω δημόσιας αναφοράς.
Ένα άλλο σημείο στο οποίο πρέπει να σταθούμε, είναι το γεγονός ότι από τα σπίτια που βρίσκονται στην ίδια περιοχή, άλλα καταρρέουν και άλλα μένουν άθικτα, κάτι που οδηγεί στη σκέψη πως υπάρχει κατασκευαστικό πρόβλημα.
Ο Ερντογάν, ο οποίος μετατρέπει την κατάσταση αυτή σε ευκαιρία, κήρυξε αυτές τις περιοχές επί τρεις μήνες σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, λίγους μήνες πριν από τις εκλογές, δικαίωμα που του δίνει το καινούργιο Σύνταγμα της Τουρκίας. Αυτό σημαίνει πως απαγορεύονται κάθε είδους εκδηλώσεις στις περιοχές αυτές και τα πάντα, εργασίες, οικονομικές δραστηριότητες κλπ είναι υπό τον έλεγχο της πολιτείας. Κατά πάσα πιθανότητα, θα πάει μέχρι τις εκλογές με τον νόμο έκτακτης ανάγκης σε αυτές τις περιοχές και τις δέκα πόλεις. Παράλληλα δηλώνει ότι η πολιτεία καταβάλλει κάθε προσπάθεια και είναι παρούσα σε όλες τις περιοχές αυτές, κάτι που δεν αληθεύει.
Οι πληροφορίες αναφέρουν πως δύο μέρες μετά τον σεισμό, περίπου 100.000 άνθρωποι βρίσκονται ακόμα κάτω από τα συντρίμμια. Κάποιοι ανεβάζουν τον αριθμό στις 150.000 ενώ άλλοι μιλούν για 190.000, αριθμοί που –ελπίζουμε πως- είναι υπερβολικοί. Το σίγουρο είναι πως πρόκειται για δεκάδες χιλιάδες.
Ο Ερντογάν κόμπαζε ότι ο Στρατός της Τουρκίας είναι τρίτος ή τέταρτος σε δύναμη στον κόσμο, υπερηφανευόταν πως μπορεί μέσα σε μια νύχτα να κάνει απόβαση στο έδαφος ξένης χώρας. Και όμως, δύο μέρες μετά τον φονικό σεισμό, υπάρχουν σεισμόπληκτες περιοχές που δεν έχει ακόμη κατορθώσει να φτάσει. Αυτός ο Στρατός, του οποίου οι στρατηγοί απειλούσαν την Ελλάδα πως μέσα σε μια μέρα θα μπορούσε να φτάσει στην Αθήνα, δυο μέρες μετά, ακόμα δεν έχει φτάσει στα συντρίμμια.
Η Τουρκία υπερηφανεύεται πως κατασκευάζει και πουλάει σε όλο τον κόσμο μη επανδρωμένα drones, πως είναι πλέον μια σύγχρονη χώρα με μεγάλη δύναμη, υπολογίσιμη από όλους στην περιοχή. Όλα αυτά όμως σήμερα, που ο κόσμος βρίσκεται σε απόγνωση, αποδεικνύεται πως ήταν χάρτινοι πύργοι και μαύρη προπαγάνδα.

Ο Τουρκικός Στρατός υπερηφανευόταν επίσης, πως μέσα σε λίγες ώρες μπορεί να δημιουργήσει μαγειρεία και εγκαταστάσεις που μπορούν να σιτίσουν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Αντίστοιχα, σε πολύ λίγο χρόνο, μπορούν να κατασκευάσουν κινητά νοσοκομεία που μπορούν να περιθάλψουν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Σήμερα, που ο κόσμος δοκιμάζεται οριακά, πού είναι αυτός ο στρατός, πού είναι αυτές οι δυνατότητες και η μέριμνα; Εκείνο που ενδιαφέρει τον Ερντογάν, είναι το πώς μπορεί να μεταστρέψει αυτή την κατάσταση υπέρ του.
Ο κ. Ερντογάν κατασκεύασε παλάτια με 1300 δωμάτια, και όχι ένα, έχει άλλα εννιά παλάτια. Όμως τα σπίτια που έφτιαξε ο απλός κόσμος, έγιναν τάφος για τους εργάτες και τους εργαζόμενους, για τον φτωχό λαό. Το κύρος της Τουρκίας, ισχυρίστηκε ο κ. Ερντογάν, απαιτούσε να ανεγερθούν αυτά τα παλάτια. Όμως το κύρος της Τουρκίας σήμερα δεν αρκεί, για να μην ξεψυχήσει ο φτωχός κόσμος κάτω από τα ερείπια.
Ο Ερντογάν και οι υπουργοί του έχουν στη διάθεσή τους έναν στόλο δέκα αεροπλάνων. Έτσι, οι υπουργοί έφτασαν στις σεισμόπληκτες περιοχές με δικό τους αεροπλάνο την ίδια ώρα που οι διασώστες από όλες τις πόλεις της Τουρκίας προσπαθούν να φτάσουν στις σεισμόπληκτες περιοχές και δεν μπορούν, λόγω της κατάρρευσης των δρόμων και των άλλων προβλημάτων. Σε συνομιλία που ως δημοσιογράφος είχα με έναν διασώστη μέλος της ΕΜΑΚ,μου ανέφερε πως χρειάστηκαν μία ολόκληρη μέρα για να διανύσουν οδοιπορικά μια απόσταση που κάτω από φυσιολογικές συνθήκες δεν παίρνει πάνω από 6-7 ώρες.
Σημειώνεται ότι οι δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι ανθρακωρύχοι, ειδικά εκπαιδευμένοι στην αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, δεν μεταφέρονται στις σεισμόπληκτες περιοχές για να βοηθήσουν και να διασώσουν τον κόσμο.
Μεγάλη συζήτηση γίνεται στην Τουρκία εδώ και αρκετό καιρό, γύρω από το ότι δόθηκαν 418 δισ. δολάρια κυρίως στις πέντε μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες. Τα τρία τελευταία χρόνια, τόσο η αντιπολίτευση όσο και ο απλός κόσμος ρωτάει τον Ερντογάν πού πήγε αυτό το ποσόν, όπως και πού πήγαν τα πολλά δισ. λίρες που μαζεύτηκαν από τον ειδικό φόρο για τους σεισμούς. Η κυβέρνηση ποτέ δεν έχει αναφέρει πού ξοδεύτηκαν αυτά τα χρήματα.

Αυτή τη στιγμή ο κόσμος προσπαθεί μόνος του να περιθάλψει τις πληγές του. Πολύ μεγάλη συμπαράσταση, αλληλεγγύη και αλληλοβοήθεια έχει εκδηλωθεί μέσα στον λαό. Ταυτόχρονα οι αριστερές οργανώσεις, δημοκρατικές, φορείς, συνδικάτα κλπ καταβάλλουν πολύ μεγάλη προσπάθεια συντρέχοντας με κάθε τρόπο τον κόσμο στις σεισμόπληκτες περιοχές.
Η Ομοσπονδία Νοσοκομειακών Γιατρών της Τουρκίας προσφέρθηκε να στείλει προσωπικό στις σεισμόπληκτες περιοχές για να περιθάλψουν τους τραυματίες. Η κυβέρνηση όμως, ούτε καν απάντησε στο αίτημά τους και αυτό επειδή πριν από το σεισμό η συγκεκριμένη Ομοσπονδία είχε θεωρηθεί επικίνδυνη ως αριστερόστροφη. Μάλιστα ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, δηλαδή των Γκρίζων Λύκων, είχε ζητήσει από τα Δικαστήρια να κηρύξουν εκτός νόμου τον συγκεκριμένο συνδικαλιστικό φορέα.