Κρατικά ελεγχόμενα ΜΜΕ, φίμωση, απειλές, παρεμπόδιση δημοσιογράφων, οι αιτίες στην κατρακύλα της Ελευθερίας Τύπου

Στην τελευταία θέση της Ευρώπης –38 θέσεις χαμηλότερα από το 2021 βρέθηκε η Ελλάδα φέτος στον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου της διεθνούς οργάνωσης «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα». Ο δείκτης ελευθερίας Τύπου δημοσιεύθηκε σήμερα 3 Μαίου, Ημέρα της Ελευθερίας του Τύπου. Η Έκθεση διαπιστώνει σοβαρή οπισθοδρόμηση το 2021 και το 2022 καθώς οι δημοσιογράφοι παρεμποδίζονται συστηματικά να καλύψουν θέματα μετανάστευσης-προσφύγων και πανδημική κρίσης. Επιπλέον η δολοφονία του βετεράνου ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ τον Απρίλιο του 2021 παραμένει ανεξιχνίαστη παρά την υπόσχεση της κυβέρνησης για γρήγορη έρευνα. Η κατρακύλα κατά 38 θέσεις μέσα σε δυο χρόνια διακυβέρνησης Μητσοτάκη στην ελευθερία λόγου και άποψης φέρνει την Ελλάδα κάτω από χώρες όπως η Ουγγαρία (85η), η Αλβανία και η Ουκρανία. Οι σημαντικές επισημάνσεις της Έκθεσης:
>> Στο τοπίο των μέσων ενημέρωσης η εμπιστοσύνη των Ελλήνων στα μέσα ενημέρωσης είναι σταθερά μία από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη. Η συντριπτική πλειονότητα των ΜΜΕ ανήκει σε λίγα άτομα που δραστηριοποιούνται επίσης σε άλλους επιχειρηματικούς τομείς. Επιπλέον, ορισμένοι από αυτούς έχουν στενούς δεσμούς με την πολιτική ελίτ. Ο Τύπος είναι πολωμένος πολιτικά.
>> Το Μαξίμου είναι αρμόδιο στην επίβλεψη των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, τα οποία έχουν υπονομεύσει τη συντακτική τους ανεξαρτησία. Η ρυθμιστική αρχή του ΕΣΡ έχει κατηγορηθεί για αργή και αναποτελεσματική λήψη αποφάσεων, αλλά οι σημερινές και οι πρώην κυβερνήσεις δεν κατάφεραν να αναθεωρήσουν σημαντικά τον τρόπο λειτουργίας της.
>>Οι πρόσφατες τροποποιήσεις στον ποινικό κώδικα –που εγκρίθηκαν με το πρόσχημα της καταπολέμησης της πανδημίας Covid-19– επιτρέπουν έναν δυσανάλογο περιορισμό της ελευθερίας του Τύπου για σαθρούς νομικούς λόγους. Το αδίκημα της διάδοσης ψευδών πληροφοριών τιμωρείται με φυλάκιση πέντε ετών και αντίκειται στις διεθνείς δεσμεύσεις της Ελλάδας και τα ευρωπαϊκά νομικά πρότυπα. Πρόκειται για σοβαρή απειλή στο δικαίωμα των δημοσιογράφων να δημοσιεύουν πληροφορίες για το δημόσιο συμφέρον και αυξάνει τον κίνδυνο αυτολογοκρισίας.
>>Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας σε συνδυασμό με τα χαμηλά ποσοστά αναγνωσιμότητας και τους μειωμένους διαφημιστικούς προϋπολογισμούς έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση τη μακροπρόθεσμη επιβίωση πολλών μέσων ενημέρωσης. Αυτό τους έκανε να εξαρτώνται περισσότερο από την κρατική χρηματοδότηση. Ωστόσο, η διαδικασία κατανομής αυτών των κονδυλίων στερείται διαφάνειας και φαινομενικά ευνόησε φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ.
>> Η αστυνομία καταφεύγει τακτικά σε βία και αυθαίρετες απαγορεύσεις για να εμποδίσει τη δημοσιογραφική κάλυψη των διαδηλώσεων και της προσφυγικής κρίσης στα νησιά. Μια Ολλανδή δημοσιογράφος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα για τη δική της ασφάλεια, αφού δέχθηκε επίθεση στο δρόμο μετά από μια εκστρατεία συκοφαντικής δυσφήμισης από τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης για την έντονη ανταλλαγή απόψεών της με τον πρωθυπουργό σχετικά με τις απωθήσεις μεταναστών.
>> Επιπλέον, παρά τις δεσμεύσεις τους για ταχεία έρευνα, οι αρχές έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής να επιλύσουν τη δολοφονία του βετεράνου ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ, ο οποίος δολοφονήθηκε έξω από το σπίτι του στην Αθήνα, το φως της ημέρας.