Από τον Γιώργο Λαουτάρη στο mao.gr Καταλύεται στις μέρες μας η θεμελιώδης σύμβαση μεταξύ δημοσιογράφου και αναγνώστη – θεατή, αυτή της αλήθειας
Αν μέχρι σήμερα συζητούσαμε για τα όρια της αλήθειας στα μέσα ενημέρωσης, για τις διάφορες οπτικές της πραγματικότητας, για την προπαγάνδα και το μηχανισμό επιλογής ή απόρριψης ειδήσεων, πλέον η συζήτηση ξεφεύγει:
Είναι αλήθεια η είδηση που εκφωνείται και γράφεται ή είναι ένα ψέμα;
Το άνοιγμα του δημόσιου διαλόγου στις ΗΠΑ για τις ψεύτικες ειδήσεις ή fake news, ήταν μόνο η αφορμή για να ενεργοποιηθεί ένα πολύ υγιές αντανακλαστικό στον κόσμο του Τύπου, αυτό του ενδελεχούς ελέγχου της είδησης ως προς τη θεμελίωσή της.
Ορόσημο φυσικά ήταν η φράση που χρησιμοποίησε η σύμβουλος του Αμερικανού προέδρου, Κελιάν Κόνγουεϊ, σε τηλεοπτική της εμφάνιση, προσπαθώντας να δικαιολογήσει ένα προφανές ψέμα που είχε εκστομίσει μετά την ορκωμοσία Τραμπ ο εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου. Η σύμβουλος τότε έκανε λόγο για “εναλλακτικά γεγονότα”, μια αρκετά οργουελική διατύπωση για τα ψέματα.
Τα fake news δυστυχώς δεν αφορούν μόνο άλλες χώρες
Στις 27 Απριλίου, στο κεντρικό δελτίο του Star, η δημοσιογράφος Κάτια Μακρή έκανε ένα ρεπορτάζ για το “Εξαρχιστάν”, όπως είπε μιλώντας για τη συνοικία του Κέντρου.
Η δημοσιογράφος παρέθεσε τρία στοιχεία, τα οποία όλα ήταν ψευδή: Ανέφερε ότι “η κοντινότερη τράπεζα βρίσκεται πλέον στο 1,5 χιλιόμετρο”, ότι “από τον φόβο έκλεισε και η τελευταία αλυσίδα σούπερ μάρκετ” και ότι από τον Δήμο “κάποια στιγμή σταμάτησαν να τους μαζεύουν και τα σκουπίδια”. Παρά το σάλο που προκλήθηκε και την εμπεριστατωμένη απάντηση που δόθηκε ως προς την αναλήθεια του ρεπορτάζ, ουδέποτε ο σταθμός ανασκεύασε.
Δεν συνέβη το ίδιο με την γκάφα του Νίκου Ευαγγελάτου στις 20 Απριλίου, όπου στην ενημερωτική του εκπομπή Live News στο κανάλι Ε, παρουσίασε ως “βίντεο προπαγάνδας” από τη Βόρεια Κορέα, μια σκηνή από μια κωμική ταινία. Ο ίδιος ο παρουσιαστής ζήτησε “συγγνώμη”. Το ίδιο θέμα, με το βίντεο παρωδία που βρήκαν τυχαία στο Youtube, έπαιξε αργότερα στο κεντρικό δελτίο του Άλφα.
Στην περίπτωση του “Εξαρχιστάν”, τα fake news είχαν πολιτικό κίνητρο, την ατζέντα “νόμος και τάξη” που επιθυμεί να επιβάλει στο δημόσιο λόγο η αξιωματική αντιπολίτευση για να υπονομεύσει την κυβέρνηση.
Στο “ανατριχιαστικό βίντεο του Κιμ” που ήταν σκέτη μυθοπλασία, ρόλο έπαιξε προφανώς η πολιτική απειρία των δημοσιογράφων, σε συνδυασμό ίσως με την έλλειψη χρόνου για τεκμηρίωση.
Οι χιλιάδες αναρτήσεις του Facebook για “ύποπτους” ψεκασμούς ή παιδιά που παίρνουν …χρήματα αν κάνεις like, τα ρεπορτάζ και σχόλια των τηλεοπτικών σταθμών που αποτελούν τερατολογίες, επικαιροποιούν το ερώτημα “ποιος θα μας φυλάξει από τους φύλακες” ως εξής: “Ποιος θα μας ενημερώσει για τους ενημερωτές”…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.